به گزارش بی‌گلوتن / عوارض و نشانه‌های بیماری سلیاک خیلی فراتر از مشکلات گوارشی است و سلیاک درمان‌نشده می‌تواند بخش‌های مختلف بدن را درگیر کند.
دندانپزشکان معمولن بیماری‌های روده کوچک را نمی‌توانند تشخیص دهند اما در مورد بیماری سلیاک که بیشتر یک مشکل گوارشی است نباید چنین باشد.
سلیاک یک بیماری خودایمنی است که در آن پرزهای دیواره‌های روده کوچک تخریب شده و فرآیند جذب مواد غذایی با اختلال مواجه می‌شود.
صدمه دیدن مینای دندان در بیماران سلیاک نسبتن شایع است و مشکلات دندانی مانند آسیب مینای دندان در صورتی که بیمار علائم دیگر سلیاک را نشان نمی‌دهد، یکی از راه‌های تشخیصی مهم سلیاک به شمار می‌آید.
نقص مینای دندان یکی از عوارض شایع سلیاک است
نقص مینای دندان به دندانپزشک و پزشکان دیگر کمک می‌کند تا به بیماری سلیاک شک کنند و بررسی‌های لازم را برای تشخیص آن انجام دهند. برای برخی افراد مبتلا به بیماری سلیاک مراجعه به دندانپزشک در کشف این بیماری مفیدتر از پزشک داخلی یا گوارش است. توجه داشته باشید همه انواع نقص مینای دندان با وجود بیماری سلیاک ایجاد نمی‌شود، اگرچه این مشکل در بیماران مبتلا به سلیاک به ویژه کودکان نسبتن شایع است. نقص مینای دندان ممکن است به عنوان یکی از نشانه‌های بیماری سلیاک در بیمار دیده شود.
مشکلات مینای دندان ناشی از سلیاک در دندان‌بندی دائمی رخ می‌دهد و این مساله می‌تواند با تغییر رنگ دندان (ایجاد لکه‌های سفید، زرد یا قهوه‌ای در دندان)، ضعف تشکیل دندان، ایجاد سوراخ‌ها یا خطوطی در دندان و شفاف یا لکه لکه شدن دندان همراه باشد، این نقایص دندانی متقارن هستند و اغلب در دندان‌های جلویی و آسیای بزرگ پدیدار می‌شوند.
نقایص دندانی ناشی از بیماری سلیاک ماندگار است و با رژیم غذایی بدون گلوتن درمان نمی‌شود. با این حال دندانپزشک با روش‌هایی مانند باندینگ، لمینیت و سایر درمان‌های زیبایی می‌تواند نقایص مینا را در نوجوانان و افراد بزرگسال بپوشاند.
علائم مشابه، عوامل متفاوت
نقایص دندانی حاصل از بیماری سلیاک ممکن است شبیه به علائم مصرف بیش از حد فلوراید یا بیماری‌های اوایل کودکی یا دوران بارداری باشد. دندانپزشک بیشتر این مشکلات دندانی را به مصرف زیاد فلوراید یا تتراسایکلین در دوران بارداری مادر یا بیماری‌های نوزادی نسبت می‌دهند.
بیماری سلیاک جزء مواردی نیست که دندانپزشکان آن را برای غربالگری سلیاک در نظر داشته باشند. اما بهتر است دندانپزشکان بدانند که این علائم دندانی به شناسایی بیماری سلیاک کمک می‌کند.
در موارد بسیاری بیماری سلیاک با نقص مینای دندان در کودکی همراه است که احتمالن به علت شروع بیماری سلیاک در دوران تشکیل مینا است. در پژوهشی مشخص شد ارتباط تنگاتنگ بیماری سلیاک و نقص مینای دندان در کودکان، در افراد بزرگسال دیده نمی‌شود.
این‌که چند درصد از بیماران سلیاک، مشکلات دهان و دندان را تجربه می‌کنند در آمارهای مختلف متفاوت است؛ در پژوهشی مشخص شد ۸۳ درصد از کودکان مبتلا به سلیاک، نوعی آسیب مینای دندان دارند و در پژوهش دیگری درصد کمتری (حدود ۴۰ درصد) گزارش شد. اما کارشناسان بر سر اهمیت نقص مینای دندان در تشخیص سلیاک توافق دارند.
علت نقص مینای دندان در بیماری سلیاک
ویژگی کلیدی آسیب مینای حاصل از سلیاک، متقارن بودن است یعنی اگر دندان جلویی سمت راست فک پایین صدمه دیده باشد، دندان جلویی سمت چپ فک پایین نیز به همین شکل صدمه می‌بیند. علت تقارن نقص مینا این است که این اتفاق در دوران رشد دندان رخ می‌دهد. دندان‌های متناظر در دو طرف (سمت راست و چپ) دهان در یک زمان و با سرعت یکسان رشد می‌کنند.
علت نقص مینا در سلیاک دقیقن مشخص نیست، اما دو نظریه برای آن وجود دارد.
اول این‌که نقص مینا احتمالن از عوامل ایمنولوژی (وجود آنتی‌ژن‌هایی در خون در دوران تشکیل دندان) نشات می‌گیرد.، به اعتقاد محققان میزان آنتی‌ژنی به نام HLA DR3 در خون غلظت مبتلایان به سلیاک بیشتر است. آنتی‌ژن‌ها موادی هستند که واکنش ایمنی در بدن ایجاد می‌کنند و این آنتی‌ژن با بیماری سلیاک مرتبط است. افرادی که غلظت این آنتی‌ژن در آن‌ها کمتر است مینای دندان‌شان کمتر صدمه می‌بیند.
نظریه دیگر درباره اختلال جذب است. بیماری سلیاک به روده کوچک صدمه می‌زند و جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی بدن را کاهش می‌دهد. این احتمال وجود دارد که در بیماری سلیاک، دندان نمی‌تواند مواد مغذی مورد نیاز خود را در دوران رشد دریافت کند.
به احتمال زیاد علت نقص مینای دندان در کودکان مبتلا به سلیاک ترکیبی از این دو عامل است.
سایر مشکلات دهان و دندان در بیماران سلیاک
بیماری سلیاک بر شکل دندان نیز تاثیر می‌گذارد. هم‌چنین ممکن است سلیاک منجر به نقایص ساختاری و تغییراتی در شکل دندان شود. دندان‌ها ممکن است نوک تیز یا مخروطی شوند. با بیماری سلیاک نوک دندان‌ها به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
اگرچه نقص مینای دندان بدیهی‌ترین مشکل دندانی بیماران سلیاک است، اما مشکلات دیگری نیز در دهان و دندان این بیماران ایجاد می‌شود. از جمله این مشکلات دهان و دندان می‌توان به آفت، تبخال یا زخم‌های مکرر داخل دهانی – آفت یا زخم‌های دهانی ضایعات شبیه جوش اشاره کرد که در سطح داخلی لب‌ها، گونه، روی زبان، قاعده لثه یا سقف دهان ایجاد می‌شوند و با درد همراه هستند.
به گزارش موسسه ملی سلامت آمریکا ۳ تا ۶۱ درصد از بیماران مبتلا به سلیاک آفت دهان را تجربه می‌کنند.
سندرم خشکی دهان
بیماری سلیاک می‌تواند دلیلی بر خشکی دهان باشد. خشکی دهان باعث می‌شود احتمال پوسیدگی دندان افزایش پیدا کند؛ با خشکی دهان جریان بزاق که محیط اسیدی دهان را خنثی می‌کند و باکتری‌ها و ذرات غذا را می‌شوید، کم می‌شود. بر همین اساس در مدتی که دهانتان خشک است مقدار زیادی آب بنوشید و در فضای اتاق از رطوبت‌ساز استفاده کنید تا از خشکی دهان در خواب جلوگیری شود.
انتهای پیام/
